Nie da się żyć bez prądu. Nie da się też bez niego wybudować domu. Dlatego zanim rozpoczniemy budowę, musimy uzyskać odpowiednie pozwolenia i wykonać przyłącze energetyczne.
Między linią energetyczną a licznikiem
Żeby wykonać instalację elektryczną łączącą sieć z instalacją wewnętrzną w domu, warto wiedzieć, z jakich elementów składa się taka instalacja, a potem poznać formalności wymagane do jej wykonania. Oto jej elementy:
Przyłącze – odcinek sieci zasilającej łączącej linię elektroenergetyczną z instalacją elektryczną w budynku. Przyłącza do domów jednorodzinnych wykonuje się na napięcie 400 V, czyli jako trójfazowe.
Złącze – kończące przyłącze, czyli miejsce jego przyłączenia do instalacji odbiorczej w budynku – w złączu umieszcza się bezpieczniki główne, a samo złącze –zazwyczaj zamyka się w specjalnej skrzynce przy ogrodzeniu lub, rzadziej, na zewnętrznej ścianie domu.
Licznik energii elektrycznej – montowany najczęściej w skrzynce złącza.
Wewnętrzna linia zasilająca – przewód doprowadzający prąd ze złącza do tablicy rozdzielczej
Tablica rozdzielcza – zwana rozdzielnicą. Na czas budowy montuje się tablicę tymczasową, a po zakończeniu budowy – tablicę rozdzielczą wewnątrz budynku. Rozdzielnica to specjalna skrzynka, od której zaczyna się domowa instalacja elektryczna. W skrzynce montuje się urządzenia zabezpieczające i sterujące domową instalacją elektryczną.
Pierwsze formalności
Każdy, kto chce wybudować nowy dom i przyłączyć się do sieci elektrycznej, musi wystąpić z wnioskiem do najbliższego zakładu energetycznego o wydanie warunków przyłączenia domu do sieci. W tym celu należy złożyć wniosek, określając w nim przewidywane zapotrzebowanie mocy, orientacyjne roczne zużycie energii i spodziewany termin rozpoczęcia jej poboru.Do wniosku trzeba dołączyć:
* dokument potwierdzający własność działki,
* plan zabudowy na mapie lub szkic określający usytuowanie budynku względem istniejących sieci elektroenergetycznych i względem sąsiadów.
Po złożeniu wymaganych dokumentów warunki powinny być wydane bezpłatnie w terminie 14 dni.
Zawierać powinny następujące informacje:
* sposób zasilania – z sieci napowietrznej czy kablowej,
* miejsce przyłączenia do sieci elektroenergetycznej,
* miejsce zainstalowania licznika i zabezpieczenia głównego, wymagane uzgodnienia z rejonowym zakładem energetycznym.
Wraz z warunkami otrzymujemy projekt umowy o przyłączenie.
Formalności niezbędne do wykonania przyłącza
Przyłącze napowietrzne. Nie są wymagane żadne dodatkowe formalności. Po uzyskaniu warunków przyłączenia wykonuje się przyłącze.
Przyłącze kablowe. W tym przypadku konieczna jest dokumentacja techniczna przyłączenia. Może ją wykonać rejonowy zakład energetyczny albo elektryk z uprawnieniami, jednak potem i tak musi zostać ona zatwierdzona przez zakład energetyczny. Zatwierdzenie jest bezpłatne, mimo to za wykonanie dokumentacji musimy zapłacić.
W dokumentacji znajduje się określenie rodzaju przyłącza, miejsce usytuowania złącza, licznika i wymaganych zabezpieczeń oraz projekt instalacji doprowadzającej prąd do domu lub na teren budowy.
Trasa przebiegu kabla musi znajdować się w odpowiednich odległościach od innych instalacji: gazowej, kanalizacyjnej, wodociągowej, teletechnicznej, co ma duże znaczenie zwłaszcza na terenach o gęstej zabudowie. Przyłącze musi zostać wrysowane w mapę geodezyjną działki z zaznaczonymi wszystkimi instalacjami.
Odpowiedzialny za to jest projektant wykonujący projekt przyłącza, ale po wykonaniu projektu musimy uzyskać potwierdzenie prawidłowego, bezkolizyjnego prowadzenia instalacji w Zakładzie Uzgodnień Dokumentacji. Jest to obowiązek elektryka, który wykonuje projekt instalacji.
Następnie musimy uzyskać pozwolenie na wykonanie przyłącza. W tym celu do wydziału architektury gminy musimy dostarczyć projekt przyłącza, decyzję o warunkach zabudowy oraz dokument potwierdzający prawo do działki. Równocześnie powinniśmy złożyć pozwolenie na budowę domu.
Żeby rozpocząć budowę przyłącza, musimy podpisać z zakładem energetycznym umowę o przyłączenie. Umowa ta zawiera m.in. termin przyłączenia, wysokość opłaty za przyłączenie, terminy przeprowadzenia prób i odbiorów, miejsce rozgraniczenia własności sieci i instalacji pomiędzy zakładem energetycznym a odbiorcą.
Budowa przyłącza i końcowe formalności
Przyłącze napowietrzne. Uprawnionemu elektrykowi zlecamy zamontowanie na placu budowy prowizorycznego złącza na słupie, podłączonego do linii napowietrznej. Potem zgłasza się je w zakładzie energetycznym, gdzie zostaje odebrane, a my podpisujemy protokół odbioru. Następnie podpisujemy umowę o dostawę energii i zakład energetyczny zakłada licznik. Od tej pory możemy korzystać z prądu na placu budowy.
Po zakończeniu budowy złącze zostanie zdemontowane, a prąd do domu doprowadzony będzie przyłączem napowietrznym wprost ze słupa elektrycznego.
Na ścianie budynku należy zamontować skrzynkę złącza napowietrznego i połączyć ją z rozdzielnicą wewnątrz domu. Te czynności wykonuje elektryk z uprawnieniami.
Elektryk wykonuje również instalację wewnątrz domu i montuje rozdzielnię. Dopiero wtedy możemy wystąpić do rejonu z wnioskiem o wykonanie przyłącza napowietrznego, czyli połączenie kablem słupa napowietrznej linii energetycznej ze złączem. Po podpisaniu umowy o przyłączenie domu do sieci energetycznej zakład montuje przyłącze, odbiera instalację i zakłada licznik w skrzynce złącza.
Najwygodniejszym rozwiązaniem jest umieszczenie licznika wraz ze złączem (tzw. skrzynki elektrycznej) w granicy działki. Dzięki temu nie trzeba wykonywać tymczasowej skrzynki elektrycznej, tylko docelowe złącze, a gdy już zamieszkamy w nowym domu, odczyty energii elektrycznej będą mogły się odbywać podczas naszej nieobecności.
Po wykonaniu przyłącza elektryk z uprawnieniami montuje tymczasową tablicę zasilającą plac budowy i podłącza ją do skrzynki złącza. Niekiedy wystarczy jedynie wyprowadzić gniazda do zasilania budowy.
W przypadku przyłącza kablowego warto od razu wykonać docelowe złącze w linii ogrodzenia. Dzięki temu nie trzeba będzie wykonywać tymczasowej skrzynki elektrycznej
Gotowe przyłącze zgłaszamy do zakładu energetycznego. Zakład odbiera przyłącze i wykonuje inwentaryzację oowykonawczą (naniesienie na mapę przebiegu wykonanej instalacji), a my podpisujemy umowę dostawę energii. Wówczas zostaje założony licznik i możemy zacząć korzystać z prądu.
Po wybudowaniu domu zlecamy elektrykowi z uprawnieniami zrobienie wewnętrznej linii zasilającej łączącej złącze z tablicą rozdzielczą. Następnie montuje on instalację wewnątrz domu i demontuje tymczasową tablicę zasilającą.
Dopiero po założeniu całej instalacji można podpisać umowę z zakładem energetycznym, na podstawie której świadczone są dostawy energii elektrycznej. W umowie określone są warunki dotyczące parametrów technicznych dostarczanego prądu. Określone są na przykład wymagania dotyczące odchyłek wartości napięcia. Określony jest także sposób obliczania należności za energię oraz terminy i sposób zapłaty.
Wszystkie urządzenia między linią energetyczną a licznikiem są plombowane i dostęp do nich mają jedynie pracownicy rejonu energetycznego. Przyłącze przechodzi na własność rejonowego zakładu energetycznego i jest przez niego konserwowane
Podpisując umowę o dostarczanie energii elektrycznej, musimy wybrać, w której z dwóch taryf będziemy płacić za zużyty prąd.
W taryfie jednostrefowej G11 za zużycie prądu w ciągu całej doby płacimy wg takiej samej stawki. Taryfę tę warto wybrać wówczas, gdy nie będziemy korzystać z prądu do celów grzewczych, np. do ogrzewania mieszkania lub c.w.u.
Taryfa dwustrefowa G12 jest korzystna, gdy w domu mamy ogrzewanie podłogowe lub zamontowane elektryczne urządzenia grzewcze, które mają możliwość magazynowania ciepła, np. akumulacyjny piec grzewczy, który pobiera energię w czasie, gdy jest to tańsze; zakumulowane ciepło ogrzewa dom wówczas, gdy cena prądu jest wyższa. Taryfa ta umożliwia rozliczanie zużytej energii elektrycznej w dwóch strefach czasowych doby. Tańsza taryfa obowiązuje w nocy – od godz. 21.00–22.00 do 6.00–7.00 i dwie godziny w ciągu dnia (strefy czasowe mogą się nieco różnić w poszczególnych zakładach energetycznych).